RSS

Innsirkling 3

Carl Frode Tiller: Innsirkling 3, 475 sider

Soga er komplett!

Eg var så heldig å få høyre Tiller i samtale med Fredrik Wandrup i forbindelse med Oslo Bokfestival tidlegare denne månaden. Der peika mellom anna Wandrup på dette med at Innsirkling har vist seg å bli ei slags soge, der forskjellige delar av Noregs befolkning er representert. Tiller verka litt forlegen over at romanserien blei omtala med så store ord, men innrømte sjølv å ha sett det i slutten av bok to, og i byrjinga av bok tre. Han seier sjølv at han har latt seg inspirere av heimstaden, men at det nok meir eller mindre handlar om heile Noreg. Dette har eg fundert mykje over, og ser det mykje klarare sjølv i bok tre. Alle dei forskjellige mennesketypane, personlegdomane og bakgrunnane som er representert. Du får servert alt fra den hardbarka og rutinerte arbeidaren til ei meir frisinna New Age-diva.

No har eg altså gått ut frå at du som les dette sjølvsagt er kjend med Tiller frå før. Er du ikkje det må du sjå til å bli det pronto. Her kan du i alle høve oppdatere deg litt om bok 1 og 2. Dette er altså siste og endelege boka om denne mystiske David, som har gløymt kven han er. Han har fått tilsendt og lese alle breva frå dei som kjende han att, og det skal vise seg at han slett ikkje har gløymt noko. Dette visste vi allereie i bok to, men kva som eigentleg ligg bak denne avisannonsen var heilt nytt. I alle fall såg ikkje eg det kome. Eg skal ikkje røpe noko, i fall du er ny, kjære lesar.

Inkje mindre enn eit psykologisk meisterverk

Enda eg veit kor god han er til å skildre menneskesinnet, lar eg meg gong på gong forbløffe over denne inngåande evna til å setje seg inn i menneskepsyken. Dette er òg noko av det eg likar best med bøkene hans; Måten karakterane hans analyserer dei rundt seg, kva dei gjer og kvifor dei gjer det, verknaden dei håper å få hos andre og verknaden det får hos dei andre. Eg kjenner meg så grueleg att i mykje av dei, både hos tolkaren og aktøren - om ein kan kalle dei det. Like mykje kjenner eg meg ikkje att i, det er viktig å få med. Det blir til tider eit mas å lese korleis alt blir vridd til noko negativt. Særleg gjeld dette hovudpersonen sjølv, David. Eg kjende meg aldri så lite skuffa over han. Han er ein plaga person, klart prega av barndommen (igjen, utan å røpe noko meir), full av aggresjon og dårleg sjølvbilete. Dette gjer at han avviser fleire som vil han godt. Han tyr òg til absurde metodar for å hevde seg hos ulike personar, noko som avslører at han har humor oppi all denne galskapen.

Eg ser ned samtidig som eg løftar ei hand og let som eg pirkar vekk eitt eller anna på skjorta, prøver å skjule ansiktet så dei ikkje skal sjå kor sint eg er i ferd med å bli, gjer det heilt spontant, for dette er fan ikkje til å tru, ikkje nok med at kjerringa har vorte sprut galen, men ho oppfører seg til og med som om eg ikkje bur her i det heile tatt, snakkar og oppfører seg jo som om eg ikkje har nokon som helst med korleis det ser ut i mitt eige hus. 

Etter å ha sirkla inn David i form av åtte tidlegare brevskrivarar, gjorde vi oss opp eit bilete av kven han er. Det er likevel ikkje til å kome frå at han nok ikkje svara til forventingane. Dette viser at kven vi er og korleis vi ser oss sjølve ikkje alltid samsvarer med det synet andre har av oss. Sjølv er han heller ikkje heilt einig i portrettet desse brevskrivarane har teikna av han, og han ler det meir eller mindre vekk. Vi sit heller ikkje att med ei kjensle av å ha fått svar på alle dei spørsmåla vi har laga oss i løpet av dei to føregåande bøkene. Slik sett kan slutten verke skuffande. Men, og dette er viktig: Greier du å la vere å henge deg opp i David, og i staden legge vekt på dei omfattande og komplekse mellommenneskelege relasjonane så vil du kunne nyte ei eventyrleg, men realistisk soge frå vår tid.

Anbefalast, Go Tiller!

Takk til Bok og Media, som gjekk med på å ta attende tråden eg kjøpte for fleire månadar sidan (som om eg kom til å hekle det golvteppet, haha!) og lot meg byte til meg denne boka. Og nei, eg veit ikkje korleis eg får til ein sånn ò. 






Lyden av asfalt

Yngve Kveine: Lyden av asfalt, 319 sider

Jeg skal være helt ærlig. Verken omslaget eller tittelen appellerte til meg. I det hele tatt. Den lå i postkassa, jeg dømte den nord og ned bare ved å kaste et blikk på den. Jeg gadd ikke engang ta meg bryet å lese på baksiden. Men det var før Ellikkens omtale. Jeg har ingen tilknytning til Groruddalen, er ikke oppvokst i Oslo og nærer ingen spesielle følelser for Jokke & Valentinerne. Men Ellikkens drivende gode ord overbeviste meg om at denne boka må leses. Så jeg snuste litt på den. Leste på baksiden av omslaget og ble enda mer interessert. Så leste jeg. Og angrer ikke, for jeg likte boka kjempegodt!

Selv sier forfatteren at Lyden av asfalt er en usminka oppvekstroman fra Oslo øst. Vi blir kjent med en kompisgjeng, og følger dem fra de er i barneskolealder til voksne menn. Hvorfor jeg likte boka er litt vanskelig å svare på. Den typisk norske tittelen, det knalltøffe språket som uten tvil skjuler en mannlig forfatter, alle kallenavnene, spyingen.. Jeg er ikke noe videre glad i denne typen litteratur. Og når jeg sier denne typen litteratur så vet jeg ikke helt hva jeg mener engang. Men det må sies, min type eller ei, dette funker som bare det. Jeg likte det jeg leste, jeg koste meg med boka og hadde ingen problemer med å komme raskt inn i handlingen igjen etter et opphold.

Hovedpersonen i boka sliter med å passe inn. Han forteller om en komplisert ungdomstid og dystre opplevelser. Når kompisene blir introdusert for musikken til Jokke & Valentinerne, som fungerer som en musikalsk kulisse gjennom hele romanen, opplever de en åpenbaring. Oppturer eller nedturer, gutta vender seg til Jokke og finner endelig noen som setter ord på meningsløsheten de alle kjenner så godt til. Selv om fotfestet fremdeles er passe ustabilt så gir ting litt mer mening når de kan finne trøst i tekstene hans. Romanen tegner et portrett av Oslo, men storby eller ei, de fleste har opplevd å være del av et fellesskap lik hovedpersonens gjeng hvor alle mer eller mindre har en rolle og utfyller hverandre på det viset bare en kompisgjeng kan.

God bok. Anbefales.

Takk til Tigerforlaget for leseeksemplar.

Vindauga i matsalen vender mot fjorden

Mette Karlsvik: Vindauga i matsalen vender mot fjorden, 114 sider

Til dei som lurer: Ja, eg er heilt forelska i dette omslaget, men det var ikkje derfor eg plukka ho med frå biblioteket.  Denne boka har eg hatt lyst til å lese heilt sidan eg var medsensor i ei sæemneframsyning kor ein elev hadde om denne (og to andre bøker som eg jaggu har gløymt kva var. Eg synest å hugse å ha lese dei to andre og derfor merka meg kun denne eine).

Skaren blei tjukkare. Eller var det eg som blei tynnare?

Vindauga i matsalen vender mot fjorden og utsikta er frå sjukehuset. Hovudpersonen er innlagd med eteforstyrring og handlinga foregår stort sett rundt matbordet. Ho går i samtaleterapi for å lære seg å takle overgangen frå born til vaksen, og å ta eitt skritt om gangen. Ho er redd for mat, redd for å vekse og redd for livet. No skal ho få hjelp slik at ho ikkje er redd for å leve.

Eg joggar. Skogen er ein svart snigel. Houdvegen kjører over han. Frå såret piplar gatelyspuss. Lysdråpane treffer asfalten og sprett opp mot meg. Joggebuksa er klam mot leggen. Sveitten renn i grøftene mine, i søkka over kragebeinet. 

Vindauga i matsalen vender mot fjorden er ei fin lita bok. Ei blanding av korte tekstar, reknestykke og lyrikk. Språket er utforskande og vakkert.  Karlsvik fekk Tarjej Vesaas` debutantpris for denne, velfortent.

God bok. Anbefalast.